BOŻE NARODZENIE I NOWY ROK NA WĘGRZECH
Jak w większości krajów przygotowania do Bożego Narodzenia na Węgrzech rozpoczynają się od zapalenia pierwszej świecy na wieńcu adwentowym. Domy i mieszkania przyozdobione są świątecznymi dekoracjami, sklepy pełne są tych, którzy z zapałem szukają najlepszych prezentów dla swoich bliskich. Ale przygotowania do Bożego Narodzenia nie ograniczają się tylko do stresu związanego z prezentami i świątecznym menu. Wraz z nadejściem tego pięknego święta otwierają się jarmarki bożonarodzeniowe, na których można biesiadować przy pysznych produktach, skosztować grzanego wina czy pieczonych kasztanów.
Tradycje bożonarodzeniowe na Węgrzech
Okres świąteczny jest również bardzo popularny wśród dzieci, ponieważ od początku grudnia, w nocy 5 grudnia, odwiedza je starzec z długą brodą z Laponii, zwany Świętym Mikołajem. Dobre dzieci dostają paczkę pełną czekoladek i innych słodyczy w swoich starannie wyczyszczonych butach ustawionych na parapecie, natomiast dzieci, których imiona są na liście „niegrzecznych”, znajdują następnego dnia tylko gałązki w swoich butach.
Na Węgrzech jedną z najbardziej znanych tradycji ludowych związanych ze Świętami Bożego Narodzenia jest gra Betlejem, która opowiada historię narodzin małego Jezusa. Przedstawienie to zazwyczaj pokazuje poszukiwania domu przez Józefa i Maryję, po których następuje przybycie pasterzy i trzech króli prowadzonych przez aniołów do żłóbka po narodzinach Zbawiciela. W dawnych czasach przedstawienie to grano w domach, gdzie artyści byli następnie zapraszani przez mieszkańców do wspólnego jedzenia i picia. W dzisiejszych czasach Jasełka coraz częściej odgrywa się w kościele lub na szkolnym przedstawieniu po długich przygotowaniach.
Przesądy na Boże Narodzenie na Węgrzech
Kiedy nadchodzi 24 grudnia, domy zaczynają ożywać. Rodzina zbiera się razem, aby udekorować choinkę, która powinna być wniesiona do domu właśnie tego dnia, ponieważ jeśli choinka zostanie wniesiona wcześniej, może przyciągnąć złe duchy, czego oczywiście należy unikać. Istnieje również wiele starszych ludowych wierzeń świątecznych, które pamiętają tylko nasze babcie lub prababcie. Przekazują one wierzenia i przesądy, aby nie dopuścić do przybycia diabła do domu. To, co by można było uznać za kiepski żart, takim nie jest, ponieważ te przekonania są przeżywane i traktowane bardzo poważnie i stanowią integralną część węgierskich świąt Bożego Narodzenia. Według starego przesądu, 24 grudnia kobiety muszą dokładnie posprzątać dom, bo diabeł może się wprowadzić tam, gdzie jest brud. W tym dniu powinno się również założyć najpiękniejsze ubrania, ale nie powinny być one nowe, bo przyniosą pecha, a kobiety nie powinny czesać się wieczorem, w przeciwnym razie ich piękno szybko zniknie. Ponadto między dwoma świętami nie powinno zajmować się praniem, ponieważ może to również przynieść pecha. Aby jednak uchronić się przed nieszczęściem w tym okresie, można powiesić jemiołę nad drzwiami domu, aby odpędzić złe duchy lub zapalić świeczkę w oknie, aby szczęście nas odnalazło.
Kolacja Bożonarodzeniowa
Tradycyjne węgierskie menu bożonarodzeniowe może też przynieść dużo szczęścia na przyszłość. Na przykład potrawy z farszem symbolizują obfitość. Jeśli zjesz ryby, zrobisz postępy w swojej karierze jak ryba w wodzie. W świątecznym menu nie może zabraknąć fasoli, maku czy soczewicy (choć Węgrzy wolą zostawić soczewicę na Nowy Rok), która przyniesie pieniądze każdemu, który ją zje. Ależ pysznie wyglądają wszystkie te starannie przygotowane węgierskie potrawy świąteczne!
W Wigilię większość rodziny gromadzi się wokół starannie udekorowanego stołu. Jedną z najsłynniejszych potraw świątecznych na Węgrzech są gołąbki, czyli danie z liści kapusty nadziewane pikantnym mięsem mielonym i zwykle przybrane odrobiną wędzonego mięsa. Je się je z chlebem i śmietaną. Na stole znajdziemy też ryby, najczęściej w formie zupy lub panierowane, faszerowanego indyka. W Wigilię również węgierskie rodziny często gotują stek wieprzowy, kiełbasę lub pieczeń wieprzową. Na deser serwuje się bejgli (ciasto nadziewane makiem, orzechami włoskimi lub kasztanami), albo inne popularne węgierskie ciasto. Jest ono wypełnione dżemem morelowym oraz posiekanymi orzechami włoskimi między warstwami kruchego ciasta i polane warstwą czekolady.
Kiedy choinka jest przystrojona, a świąteczne potrawy znikają ze stołu (bo są pyszne), rodziny katolickie często wybierają się na pasterkę. A w nocy, gdy wszyscy śpią, na Węgrzech, w przeciwieństwie do wielu innych krajów, to nie Święty Mikołaj zakrada się do domów, ale sam Jezus lub Aniołek, który pod choinką zostawia grzecznym dzieciom prezenty.
Nowy Rok na Węgrzech
Po świętach i zjedzeniu bejgli można przystąpić do planowania imprezy sylwestrowej. Oczywiście to święto jest również przedmiotem przesądów, aby uniknąć pecha i przyciągnąć szczęście. Na przykład w Nowy Rok wynoszenie śmieci przynosi pecha. Zabronione jest pranie, szycie lub inne prace domowe, a także cięcie nożyczkami, ponieważ przynosi to pecha. Aby przyciągnąć szczęście, należy spożywać soczewicę od pierwszego dnia Nowego Roku, aby mieć wszystkiego pod dostatkiem. Jedzenie strudla w pierwszy dzień Nowego Roku przedłuży życie, a pierwsza osoba, którą zaprosimy do naszego domu, powinna być radosnym mężczyzną, jeśli chcemy mieć szczęście.
W Nowy Rok spotykamy się z przyjaciółmi i rodziną, aby hucznie pożegnać problemy minionego roku. A gdy nadchodzi północ, cały kraj milknie, wspólnie słuchając węgierskiego hymnu narodowego, potem witając Nowy Rok dudami i fajerwerkami. Nazajutrz po świętowaniu nie zapomnijcie zjeść soczewicy i nie bądźcie zbyt leniwi, ponieważ to, co robimy w pierwszy dzień Nowego Roku, zadecyduje o reszcie roku!
Bez względu na kraj, zwyczaje, folklor czy miejsce, gdzie obchodzone są zimowe święta, ten czas w roku to święto miłości, rodziny i wspólnie spędzonego czasu.
Życzymy wam wszystkim Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku!
